ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΟΥ 2012 ΓΙΑ ΤΗΝ ΩΜΗ BARF ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Ωμή ή ανεπαρκώς μαγειρεμένη πρωτεΐνη από ζώα σε διατροφές για σκύλους και γάτες

Τόσο οι ωμές όσο και οι επεξεργασμένες δίαιτες διατρέχουν τον κίνδυνο εξάπλωσης τροφιμογενών ασθενειών, όπως Salmonella και Campylobacter. Συνήθως θεωρείται από τους κτηνιάτρους ότι η ωμή διατροφή παρουσιάζει σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο και, με βάση αυτό, προειδοποιούν ενάντια σε αυτήν. Το AVMA έχει καταλήξει σε λανθασμένα και πρόωρα συμπεράσματα από την επιστημονική βιβλιογραφία που έχουν εξετάσει (όπως εξηγείται παρακάτω και εδώ). Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να διασαφηνιστεί ποιος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος – ωμός ή επεξεργασμένος. Αυτά τα στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα μέχρις ότου υπάρξει ένας ευρέως αποδεκτός ορισμός των ωμών διατροφών – επιτρέποντας τυποποιημένες συγκρίσεις. Ενώ περιμένουμε τα αποδεικτικά στοιχεία, πρέπει να εξετάσουμε δύο πράγματα:

• Τα υγιή ζώα με έντονη γαστρική οξύτητα και ισορροπημένα μικρόβια εντέρου διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν ασθένεια με τρόφιμα.
• Το ασφαλέστερο φαγητό θα προέρχεται από πηγές υψηλής ποιότητας οι οποίες αποθηκεύονται, προετοιμάζονται και τροφοδοτούνται με λογικές πρακτικές υγιεινής των τροφίμων.
• Ελλείψει σημαντικών επιστημονικών στοιχείων, εσείς – ο καταναλωτής – θα χρειαστεί να αποφασίσετε μόνοι σας ποια πορεία δράσης έχει νόημα για εσάς και τα κατοικίδια ζώα σας.

Νωρίτερα μέσα στο έτος, η αμερικανική κτηνιατρική ιατρική ένωση (AVMA) δημοσίευσε μια δήλωση σχετικά με τις ωμές τροφές.

Αναφέρθηκαν σε αρκετές μελέτες που πρότειναν ότι οι ωμές πηγές πρωτεϊνών μπορεί να μολυνθούν από παθογόνους οργανισμούς και ότι τα κατοικίδια ζώα μπορεί να αναπτύξουν κλινική ασθένεια από αυτούς τους οργανισμούς.

Επίσης δήλωσαν ότι οι γάτες και τα σκυλιά με κλινική νόσο ή υποκλινική μόλυνση αποτελούν κίνδυνο για την υγεία άλλων ζώων και ανθρώπων.

Συμπέραναν με μια σύσταση (προς το συμφέρον της δημόσιας υγείας) να αποφεύγουν τη σίτιση με ωμές τροφές (ανεπαρκώς επεξεργασμένης πρωτεΐνης ζωικής προέλευσης).

ΣΑΛΜΟΝΕΛΑ & B.A.R.F.

Στην πρώτη μελέτη που αναφέρθηκε από το AVMA, 10 σκυλιά σε μια μη τυχαιοποιημένη, μη τυφλή μελέτη έλαβαν μια μεταποιημένη, ξηρή, εμπορική διατροφή και 10 έλαβαν μια ωμή δίαιτα Bones and Raw Food (BARF). Η εμπορική δίαιτα δεν ονομαζόταν. Δεν υπήρχαν πληροφορίες σχετικά με την πηγή και τις συνθήκες αποθήκευσης του κοτόπουλου που χρησιμοποιήθηκε για τη δίαιτα BARF. Αυτές οι πληροφορίες θα ήταν χρήσιμες κατά την ερμηνεία των αποτελεσμάτων.

Δείγματα τροφίμων και κόπρανα καλλιεργήθηκαν για Salmonella. Καμία από την ομάδα εμπορικής διατροφής δεν εξετάστηκε θετική στη σαλμονέλα είτε στα δείγματα τροφίμων είτε στα κόπρανα τους. Οκτώ από τα δέκα δείγματα τροφίμων BARF και τρία από τα δέκα δείγματα κοπράνων ήταν θετικά για τη σαλμονέλα. Μόνο ένα από τα δείγματα κοπράνων ήταν θετικό για τον ίδιο ορότυπο σαλμονέλας όπως ανιχνεύθηκε στο δείγμα τροφίμων. Ένα σκυλί που βρέθηκε θετικό στην σαλμονέλα στα κόπρανα του δεν είχε βρει σαλμονέλα στη διατροφή του. Ως εκ τούτου, μόνο ένα από τα δέκα σκυλιά αποδείχθηκε ότι είχε το παθογόνο που ανιχνεύθηκε στη διατροφή του. Κανένα από τα σκυλιά σε καμία ομάδα δεν εμφάνισε κλινικά συμπτώματα.

Η μελέτη ήταν, σύμφωνα με τους συγγραφείς, “περιορισμένη”. Επισημαίνουν ότι, λόγω μικρού μεγέθους δείγματος, τα αποτελέσματα δεν ήταν στατιστικά σημαντικά. Προκειμένου αυτή η μελέτη να υποστηρίξει τη στάση του AVMA, πρέπει επίσης να αποδείξει ότι υπάρχει αιτιώδης σχέση μεταξύ της αποβολής παθογόνων στα κόπρανα και της κακής υγείας στον άνθρωπο. Λόγω της κανονικότητας με την οποία οι εμπορικές τροφές για κατοικίδια ζώα ανακαλούνται λόγω παθολογικής μόλυνσης, πρέπει επίσης να αποδείξουν ότι αυτή η αιτιώδης σχέση είναι μικρότερη ή ανύπαρκτη στις εμπορικές τροφές για κατοικίδια ζώα.

ΣΑΛΜΟΝΕΛΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Το δεύτερο έγγραφο αναφοράς εξέτασε τις συνέπειες της μόλυνσης από τη σαλμονέλα στην υγεία του ανθρώπου και συζήτησε το θεωρητικό κίνδυνο της νόσου.

Οι συντάκτες του εγγράφου δήλωσαν ότι παρά την αυξανόμενη δημοτικότητα των ωμών διατροφών και παρά την παρουσία σαλμονέλας σε ορισμένες ακατέργαστες δίαιτες (ιδιαίτερα εκείνες που προέρχονται από κοτόπουλο) «δεν έχουν συσχετιστεί με αυτές τις δίαιτες οι επιβεβαιωμένες περιπτώσεις ανθρώπινης σαλμονέλωσης». Η έκθεση AVMA δεν το ανέφερε.

Παρόλο που υπήρξαν αναφορές για σκύλους με ωμές τροφές που αναπτύσσουν κλινική σαλμονέλωση, δεν έχουν συσχετιστεί με εμπορικές ωμές διατροφές.

Οι συγγραφείς υπογράμμισαν το γεγονός ότι δεν υπάρχει κοινή συμφωνία για το τι συνιστά μια ωμή διατροφή. Αυτό καθιστά πολύ δύσκολη την ερμηνεία των ελεγχόμενων μελετών, όπου οι «ακατέργαστες δίαιτες» συγκρίνονται με τις εμπορικές δίαιτες. Οι συντάκτες ανέφεραν λανθασμένα ότι “οι δίαιτες ωμών τροφών από ζωικά υποπροϊόντα δεν θεωρούνται κατάλληλες για κατανάλωση από τον άνθρωπο και ως εκ τούτου δεν υπόκεινται στους ίδιους κανονισμούς με αυτούς που προορίζονται για τον άνθρωπο”. Αυτό υπογραμμίζει περαιτέρω τη σύγχυση γύρω από τον ορισμό μιας δίαιτας ωμών πρώτων υλών. Μια κατάλληλη δίαιτα με ωμό τρόφιμο χρησιμοποιεί ολόκληρο το σφάγιο, όχι μόνο τα μέρη που δεν χρησιμοποιούν οι άνθρωποι και προέρχεται συνήθως από την ανθρώπινη τροφική αλυσίδα.

Το έγγραφο αναφέρει ένα «περιορισμένο αριθμό αναφορών» ανθρώπινης μόλυνσης που συνδέεται με ζώα που είναι άρρωστα ή φορείς.

Όπως αναφέρεται στο έγγραφο, οι επεξεργασμένες λιχουδιές ζώων συντροφιάς ζωικής προέλευσης ευρέως διαπιστώνονται ότι έχουν μολυνθεί με σαλμονέλα και έχουν συσχετιστεί με πολυάριθμες εστίες.

Οι συγγραφείς πρότειναν ότι οι ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς θα εκπαιδεύονται για τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία που μπορεί να σχετίζονται με την ωμή σίτιση και τη μεταχείριση των κατοικίδιων ζώων ζωικής προέλευσης. Φαίνεται λοιπόν συνετό να εκπαιδεύουμε επίσης το κοινό σχετικά με τα καθιερωμένα και ευρέως διαδεδομένα ζητήματα μόλυνσης που αφορούν τις εμπορικές τροφές για κατοικίδια ζώα. Επίσης, πρότειναν ότι τα ζώα που χρησιμοποιούνται στα σπίτια συνταξιοδότησης και στα νοσοκομεία δεν θα πρέπει να τροφοδοτούνται με ωμές τροφές λόγω της μόλυνσης της διατροφής. Και πάλι, πρέπει να ληφθεί υπόψη η μόλυνση των εμπορικών διατροφών.

ΣΑΛΜΟΝΕΛΑ ΣΕ ΓΑΤΕΣ

Το τρίτο έγγραφο που αναφέρθηκε παρουσιάζεται ως παράδειγμα της σαλμονέλλωσης που συνδέεται με τα τρόφιμα στις γάτες. Η σηψαιμική σαλμονέλωση διαγνώστηκε μετά τη σφαγή σε δύο γάτες. Το ακατέργαστο κρέας που καταναλώνεται και από τις δύο γάτες θεωρήθηκε (αλλά δεν επιβεβαιώθηκε) ότι έχει μολυνθεί με τον ορότυπο Salmonella Newport. Αυτός ο ορότυπος απομονώθηκε από τα έντερα και τους πνεύμονες μιας από τις γάτες. Μια γάτα παρουσιάστηκε νεκρή και η σαλμονέλωση διαγνώστηκε μετά τη σφαγή και υποτίθεται ότι ήταν η αιτία θανάτου. Το άλλο ήταν ένα γατάκι που είχε υποβληθεί σε ευθανασία λίγο μετά από εμβολιασμό. Το γατάκι βρέθηκε να υποφέρει από “σοβαρή, οξεία, φουσκωτή πνευμονία με σοβαρά, πολυεστιακά, συγχωνευτικά κυψελιδικά και βρογχιολογικά διηθήματα”.

ΩΜΟ ΚΡΕΑΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

Σκοπός του τέταρτου εγγράφου ήταν να συνοψίσουμε τις μικροβιολογικές λοιμώξεις που μπορούν να αποκτήσουν οι σκύλοι μέσω της κατανάλωσης ωμού κρέατος. Οι συγγραφείς θεώρησαν την ωμή διατροφή ως πιθανό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, αλλά αναγνώρισαν επίσης ότι το κρέας που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση μολύνεται συνήθως με μικρόβια.

Οι συγγραφείς δήλωσαν ότι: «Οι επιδημίες της γαστρεντερίτιδας που σχετίζεται με τη σαλμονέλα σε σκύλους που καταναλώνουν δίαιτες που περιέχουν ωμό κρέας τεκμηριώνονται». Η μελέτη στην οποία αναφέρθηκαν για τη στήριξη αυτής της δήλωσης συνέκρινε τους σαρκοβλάστες της σαλμονέλας στη δίαιτα και τα περιττώματα μιας ομάδας αγώνων σκύλων Grayhound. Τα σκυλιά τρέφονταν με 50-75% της διατροφής τους ως «ακατέργαστο κρέας τo οποία προέρχetai κυρίως από νεκρά, πεθαμένα, εξασθενημένα και νοσούντα ζώα». Οι συσκευασίες ωμού κρέατος αποψύχθηκαν για 24 ώρες σε θερμοκρασία δωματίου και στη συνέχεια αναμειγνύονται με συμπληρώματα πριν από τη σίτιση. Η μελέτη αυτή είναι άσχετη με τις ακατέργαστες ζωοτροφές που χρησιμοποιούν την κοινή λογική και τις καλές πρακτικές υγιεινής (όπως συμβαίνει όταν ασχολούνται με το κρέας που προορίζεται για ίδια κατανάλωση). Αυτοί οι τροφοδότες δεν χρησιμοποιούν υποπροϊόντα ακατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση και δεν αποψύχονται για 24 ώρες σε θερμοκρασία δωματίου. Η μελέτη χρησιμεύει ως προειδοποίηση για όσους επιθυμούν να κάνουν μικρές περικοπές με ωμό σίτιση.

Σύμφωνα με τη στάση που υιοθέτησε το AVMA, οι συγγραφείς μας υπενθυμίζουν ότι: «Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος να μολυνθεί ο άνθρωπος με Salmonella spp μετά το χειρισμό των μολυσμένων προϊόντων με βάση το κρέας που προορίζονται για σκύλους». Υπάρχει μια παραδοχή από παράλειψη ότι η κροκέτα είναι ασφαλής επιλογή. Οι πολυάριθμες όμως ανακλήσεις κροκετών μολυσμένων με σαλμονέλα αποδεικνύουν ότι αυτό δεν συμβαίνει.

CAMPYLOBACTER

Οι συγγραφείς ανέφεραν μια μελέτη από τη Νέα Ζηλανδία Medical Journal, η οποία διαπίστωσε ότι η ιδιοσυγκρασία του σκύλου αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τις λοιμώξεις του Campylobacter στο Christchurch. Δεν δόθηκαν πληροφορίες σχετικά με το επίπεδο της πρώτης σίτισης σ ‘αυτούς τους σκύλους. Θα ήταν λογικό να υποθέσουμε ότι τουλάχιστον η πλειοψηφία τους είχε τροφοδοτηθεί με κροκέτες. Επομένως, η μελέτη αυτή δεν υποστηρίζει τον ισχυρισμό ότι η ωμή διατροφή, σε αντίθεση με την επεξεργασμένη, αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Το άλμα στο συμπέρασμα ότι αυτά τα σκυλιά έχουν μολυνθεί από μια ακατέργαστη διατροφή θα ήταν λανθασμένο, ειδικά δεδομένου ότι: «Οι τρόποι με τους οποίους τα σκυλιά μπορούν να μολυνθούν με Campylobacter spp δεν είναι ακριβώς γνωστά».

Ε. COLI

Στο τμήμα για το Ε. Coli παρατηρήθηκε ότι ο παθογόνος οργανισμός θα μπορούσε να βρεθεί ιδιαίτερα σε κιμά φρέσκου κρέατος χάμπουργκερ και ότι όταν ταΐζονται σκύλοι Greyhound με κρέας που έχει μολυνθεί με E. coli, αρρωσταίνουν. Δεν υπήρξε συζήτηση για την επικράτηση του Escherichia coli σε μια ακατέργαστη δίαιτα κατάλληλη για σκύλους.

YERSINIA ENTEROCOLITICA

Στο τμήμα για το Yersinia enterocolitica, οι συγγραφείς σημείωσαν ότι: «Η οικιακή μετάδοση αυτού του παθογόνου παράγοντα από σκύλους στους ανθρώπους έχει τεκμηριωθεί» και παρείχε ως αναφορά μια μελέτη περίπτωσης ομάδας 21 ατόμων σε δύο γειτονικά σπίτια που υπέστησαν (σε δύο περιπτώσεις, θανατηφόρα) εντερίτιδα Yersinia enterocolitica. Υπήρχαν σκυλιά που φυλάσσονταν σε αυτά τα νοικοκυριά και υπήρξε κάποια πρόσφατη διάρροια σε ένα από τα κουτάβια, ωστόσο όλα τα σκυλιά καταστράφηκαν χωρίς εξέταση καλλιέργειας. Τα σπίτια δεν είχαν τρεχούμενο νερό και στηρίχθηκαν αντ ‘αυτού στα πηγάδια και μια στάσιμη λίμνη (η οποία θεωρήθηκε μολυσμένη). Ενώ είναι πιθανό ότι τα σκυλιά ήταν μια πηγή μόλυνσης, δεν υπήρχαν ενδείξεις για αυτό στο αρχικό κείμενο και άλλες προφανείς πηγές μόλυνσης. Για να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι αυτή η μελέτη περίπτωσης αποδεικνύει ότι η μετάδοση των ζώων από σκύλους στους ανθρώπους υποδηλώνει, τουλάχιστον, μια εκπληκτική ανικανότητα του AVMA να ερμηνεύει τη λογοτεχνία. Δεν εντοπίστηκε καμία σχέση με την πρώτη σίτιση.

ΜΠΕΙΚΟΝ

Εκτός από τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία, αναφέρθηκαν κίνδυνοι για την υγεία των σκύλων. “Τα σκυλιά είναι ευαίσθητα στις νευρολογικές επιδράσεις της αλλαντικής τοξίνης C και μερικά συσκευασμένα τρόφιμα, όπως το μπέικον, είναι ικανά να υποστηρίξουν την ανάπτυξη της παραγωγής αλλαντικών και τοξινών”. Το μπέικον δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως μέρος μιας καλά σχεδιασμένης ωμής δίαιτας για σκύλους.

ΜΟΛΥΝΣΗ ΩΜΩΝ ΤΡΟΦΩΝ

Η τελική μελέτη που αναφέρθηκε διαπίστωσε μια ποικιλία κολοβακτηριδίων σε μια ομάδα εμπορικών προϊόντων ωμής διατροφής. Οι συντάκτες πρότειναν ότι αυτό δημιούργησε κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, αλλά όπως συνέβη και με τις άλλες αναφορές, δεν βρήκαν κανένα στοιχείο για αυτό.

“Επί του παρόντος δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια των ωμών διατροφών όσον αφορά τόσο την ασθένεια των ζώων όσο και των ανθρώπων. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλία των μολυσματικών και δυνητικά ζωονοσογόνων παθογόνων που εντοπίστηκαν εδώ και σε άλλες μελέτες, οι πιθανοί κίνδυνοι πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη.”

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Οι ωμές τροφές για ζώα συντροφιάς αποτελούν πιθανή πηγή παθογόνων οργανισμών. Τόσο η μεταποιημένη τροφή για ζώα συντροφιάς, όσο και μεγάλος αριθμός προϊόντων που παράγονται για ανθρώπινη κατανάλωση.

Ο αυξανόμενος αριθμός ιδιοκτητών σκύλων και γατών αναζητεί εναλλακτικές λύσεις που δεν έχουν μεταποιηθεί, έναντι των επεξεργασμένων τροφών (κροκέτες, κονσέρβες). Αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο έλεος των αναζητήσεων στο google και των φόρουμ στο διαδίκτυο για να τους βοηθήσουν να αποφασίσουν πώς να προσφέρουν μια πλήρη και ισορροπημένη διατροφή και πώς βρίσκουν και να χειρίζονται τα τρόφιμα με ασφάλεια. Θα πρέπει να είναι σε θέση να εξετάζουν τους κτηνιάτρους για σωστές συμβουλές σχετικά με τον καλύτερο τρόπο λήψης αυτών των αποφάσεων. Η Νέα Ζηλανδία έχει την ευκαιρία να δημιουργήσει μια δήλωση θέσης που υποστηρίζει, αντί να περιθωριοποιεί, αυτή την αυξανόμενη ομάδα ιδιοκτητών κατοικίδιων ζώων και αυτό βασίζεται σε μια ειλικρινή, εμπεριστατωμένη και ευρηματική αξιολόγηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας.

Βιβλιογραφικές αναφορές

1.      Raw or Undercooked Animal-Source Protein in Cat and Dog Diets. https://www.avma.org/KB/Policies/Pages/Raw-or-Undercooked-Animal-Source-Protein-in-Cat-and-Dog-Diets.aspx

2.      Joffe DJ, Schlesinger DP. Preliminary assessment of the risk of Salmonella infection in dogs fed raw chicken diets. Canadian Veterinary Journal 2002;43:441–442.

3.      Finley  R,  ReidSmith   R,  Weese  JS,  et  al.  Human  health  implications  of Salmonella-contaminated  natural  pet  treats  and  raw  pet  food.  Clinical Infectious  Disease. 2006;42:686-691.

4.      Stiver SL, Frazier KS, Mauel MJ, et al. Septicemic salmonellosis in two cats fed a raw-meat diet. Journal of the American Animal Hospital Association 2003;39:538–542.

5.      LeJune JT, Hancock DD. Public health concerns associated with feeding raw meat diets to dogs. Journal of the American Veterinary Medical Association 2001;219:1222–1225.

6.      Muenzenberger, M., Staats, J., Stone, G.G., Chengappa, M.M., Oberst, R.D, Gabbert, N.H., McVey, S., & Hennessy, K.J. Application of Polymerase Chain Reaction for the Correlation of Salmonella Serovars Recovered from Greyhound Feces with Their Diet. Journal of Veterinary Diagnostic Investigations 1993 5: 378

7.      Brieseman, M.A. A further study of the epidemiology of Campylobacter jejuni infections. New Zealand Medical Journal. 103(889):207-9, 1990 May 9

8.      L. T. Gutman, M.D., E. A. Ottesen, M.D., T. J. Quan, Ph.D., P. S. Noce, M.D., and S. L. Katz, M.D. An Inter-Familial Outbreak of Yersinia enterocolitica Enteritis. New England Journal of Medicine 1973; 288:1372-1377

9.      Weese, S.J., Rousseau, J., & Arroyo, L. Bacteriological evaluation of commercial canine and feline raw diets. Canadian Veterinary Journal 2005;46:513–516